Điện Kiến Trung – Nơi Lưu Giữ Dấu Ấn Lịch Sử

Điện Kiến Trung là một công trình kiến trúc độc đáo, mang đậm dấu ấn lịch sử của triều Nguyễn. Với lối kiến trúc pha trộn giữa phong cách Âu châu và truyền thống Việt Nam, Điện Kiến Trung từng là nơi ở của hai vị vua Khải Định và Bảo Đại. Trong bài viết này, Đi Chơi Xứ Huế sẽ khám phá những nét độc đáo về kiến trúc, lịch sử và những câu chuyện ẩn chứa trong Điện Kiến Trung, một di sản văn hóa quý giá của cố đô Huế.

Giới thiệu về Điện Kiến Trung

Điện Kiến Trung (建中) là một cung điện của nhà Nguyễn trong Tử Cấm thành (Huế) được vua Khải Định cho xây vào năm 1921-1923. Ban đầu, Điện được xây dựng để làm nơi sinh hoạt của vua Khải Định trong hoàng cung. Sau khi vua Khải Định băng hà vào năm 1925, Điện được vua Bảo Đại cho tu sửa và tân trang theo phong cách Tây phương.

Vị trí và kiến trúc của Điện

Điện Kiến Trung nằm ở vị trí cực bắc của trục thần đạo xuyên qua trung tâm Tử Cấm thành, ngay phía sau cung Khôn Thái. Kiến trúc của điện là sự kết hợp độc đáo giữa phong cách kiến trúc truyền thống Việt Nam với kiến trúc Pháp và Phục hưng của Ý.

Mặt tiền của điện được trang trí bởi những mảnh gốm sứ nhiều màu sắc, tạo nên một vẻ đẹp rực rỡ và độc đáo. Trước điện là vườn cảnh với ba cầu thang đắp rồng dẫn lên thềm điện. Tầng chính có 13 cửa hiên, gian giữa 5 cửa, hai gian bên mỗi gian 3 cửa, hai góc điện mỗi bên hai cửa nữa làm nhô ra hẳn. Tầng trên là gác, được thiết kế theo cùng một thể thức như tầng chính. Trên cùng là mái ngói có hàng lan can trang trí theo phong cách Việt Nam.

Lịch sử

• Thời vua Minh Mạng: Nơi đây có một công trình mang tên là lầu Minh Viễn (chữ Hán: 明遠樓; tồn tại từ 1827-1876).
• Thời vua Duy Tân: Công trình được kiến tạo và mang tên lầu Du Cửu (1913-1916).
• Thời vua Khải Định: Công trình được đổi tên thành Kiến Trung vào năm 1916. Vua Khải Định cho xây lại Điện Kiến Trung vào năm 1921. Đây cũng là nơi vua Khải Định băng hà vào ngày 6 tháng 11, 1925.
• Thời vua Bảo Đại: Triều đình cho tu sửa lại tòa điện, tân trang các tiện nghi theo thể cách Tây phương, trong đó có xây buồng tắm. Vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương dọn về sống trong Điện. Tại điện này, Hoàng hậu Nam Phương hạ sanh Thái tử Bảo Long (4-1-1936). Ba người con sau thì sanh ở Đà Lạt (Công chúa Phương Mai 1-8-1937; Công chúa Phương Liên 3-11-1938 và Hoàng tử Bảo Thắng 9-12-1943). Riêng Công chúa Phương Dung sanh ở Cung An Định (5-2-1942).
• Ngày 11 tháng 3 năm 1945: Vua Bảo Đại tuyên bố nước Việt Nam độc lập, khai sinh Đế quốc Việt Nam tại Điện Kiến Trung.
• Tháng Tám năm 1945: Lực lượng Quân đội Đế quốc Nhật Bản đề nghị phòng thủ Điện chống lại Việt Minh nhưng vua Bảo Đại bác đi vì không muốn đổ máu.
• Tháng Chạp năm 1946: Điện Kiến Trung bị phá huỷ bởi Việt Minh trong chiến lược tiêu thổ kháng chiến, chỉ còn nền điện và hàng lan can trong khu vực Tử Cấm Thành.

Phục dựng

• Từ năm 2013: Trung tâm Bảo tồn di tích cố đô Huế đã khởi động dự án phục hồi Điện Kiến Trung, với sự hợp tác của nhiều nhà nghiên cứu về lịch sử, văn hóa và mỹ thuật Huế và sự tham gia của Phân viện khoa học công nghệ xây dựng Miền Trung.
• Dự án phục dựng Điện dự kiến bắt đầu năm 2018 và hoàn thành vào năm 2020 tuy nhiên đã có một số phản biện về việc phục dựng sai lệch với bản gốc.
• Dự án này đã được khởi công vào ngày 16 tháng 2 năm 2019 với tổng kinh phí hơn 123 tỉ đồng dự kiến hoàn tất vào tháng 8 năm 2023.

Khám phá Điện Kiến Trung

Bước vào Điện Kiến Trung, bạn sẽ được chiêm ngưỡng:

Kiến trúc độc đáo

Điện được xây dựng theo lối kiến trúc Á Đông pha trộn với phong cách Tây phương. Nơi đây từng là nơi ở của vua Bảo Đại và hoàng hậu Nam Phương, với những nét trang trí tinh tế và sang trọng.

Hoài niệm về một thời vàng son

Hãy tưởng tượng về những bữa tiệc hoàng gia, những cuộc gặp gỡ ngoại giao, và những khoảnh khắc lịch sử đã diễn ra trong điện Kiến Trung.

Nơi chứng kiến sự kiện lịch sử

Điện Kiến Trung là nơi vua Bảo Đại tuyên bố độc lập cho nước Việt Nam vào năm 1945, đánh dấu một bước ngoặt quan trọng trong lịch sử đất nước.

Nơi lưu giữ những câu chuyện

Mỗi góc điện, mỗi bức tường, mỗi họa tiết đều ẩn chứa những câu chuyện về cuộc sống, tình yêu, và quyền lực của các vị vua và hoàng hậu.

Tuy nhiên, hiện nay Điện đã bị phá hủy trong chiến tranh, chỉ còn lại nền điện và hàng lan can trong khu vực Tử Cấm Thành.

Du khách có thể đến thăm khu vực Tử Cấm Thành để tưởng nhớ về Điện Kiến Trung và chiêm ngưỡng những di tích lịch sử còn sót lại.

Lời kết

Điện Kiến Trung là một minh chứng cho sự thăng trầm của lịch sử, đã trở thành một phần không thể thiếu trong ký ức của người dân Việt Nam. Dù đã bị tàn phá bởi chiến tranh, những gì còn lại của Điện vẫn là lời nhắc nhở về một thời vàng son của triều Nguyễn, về những vị vua, hoàng hậu và những câu chuyện lịch sử đầy bi tráng. Nơi đây, dù chỉ còn là dấu tích, vẫn là điểm hẹn cho những ai muốn tìm hiểu về quá khứ hào hùng của dân tộc.